HPV Nedir? Belirtileri, Bulaşma Yolları ve Tedavi Yöntemleri

HPV nedir?

HPV (Human Papilloma Virüsü), dünyada en sık görülen cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlardan biridir. Dünya Sağlık Örgütü verilerine göre cinsel olarak aktif kişilerin %80’inden fazlası yaşamlarının bir döneminde HPV ile enfekte olur. Ancak çoğu kişi bu virüsü taşıdığının farkında bile değildir. HPV’nin bazı tipleri zararsızken, bazı tipleri ciddi sağlık sorunlarına, hatta kansere yol açabilir.

HPV’nin Tanımı ve Özellikleri

HPV, DNA yapısına sahip, 200’den fazla tipi tanımlanmış bir virüstür. Vücudun cilt ve mukozalarını enfekte eder. Bu tiplerin yaklaşık 40 kadarı genital bölgeyi etkiler. Düşük riskli tipler (HPV-6, HPV-11) genital siğillere yol açarken, yüksek riskli tipler (HPV-16, HPV-18) rahim ağzı, penis, anüs ve boğaz kanserleriyle ilişkilendirilir.

HPV Nedir ve Nasıl Bulaşır?

HPV nedir ? HPV’nin bulaşması çoğunlukla cinsel temas yoluyla gerçekleşir. Ancak yalnızca vajinal veya anal ilişkiyle değil, oral seks ya da yakın ten teması ile de bulaşabilir. Prezervatif kullanımı riski azaltır fakat virüsün temas ettiği bölgeleri tamamen korumadığı için bulaşma ihtimali devam eder. Nadir de olsa ortak kullanılan havlu, iç çamaşırı gibi kişisel eşyalar aracılığıyla bulaşma bildirilmiştir.

HPV’nin Belirtileri

HPV enfeksiyonunun en dikkat çekici özelliği, çoğu zaman belirti vermeden ilerlemesidir. Enfekte olan kişilerin büyük bir kısmı virüsü taşıdığını bilmez. Yine de bazı belirtiler görülebilir:

• Genital bölgede siğiller (yumuşak, et renginde çıkıntılar),

• Kadınlarda vajinal smear testinde hücresel değişiklikler,

• Erkeklerde penis veya anüs çevresinde siğiller,

• Uzun vadede kanserle ilişkili lezyonlar.

Belirtisiz seyretmesi, HPV’nin toplumda yayılmasını kolaylaştıran en önemli faktördür.

HPV Türleri ve Risk Grupları

• Düşük Riskli HPV Tipleri: Genellikle genital siğillere neden olur, kansere dönüşme olasılıkları çok düşüktür.

• Yüksek Riskli HPV Tipleri: Özellikle HPV-16 ve HPV-18, rahim ağzı kanserlerinin %70’inden sorumludur. Ayrıca anüs, penis, ağız ve boğaz kanserlerinde de rol oynar.

Risk grupları arasında çok eşlilik, korunmasız cinsel ilişki, erken yaşta cinsel ilişkiye başlama, bağışıklık sistemi zayıf bireyler ve sigara kullanımı öne çıkar.

HPV Tanısı Nasıl Konur?

HPV tanısı için kullanılan yöntemler şunlardır:

• Pap Smear Testi: Rahim ağzındaki hücresel değişiklikleri saptar.

• HPV DNA Testi: Yüksek riskli HPV tiplerini doğrudan tespit eder.

• Kolposkopi: Rahim ağzını büyütülmüş görüntü ile inceleyerek şüpheli alanlardan biyopsi alınmasını sağlar.

• Fizik Muayene: Erkeklerde ve kadınlarda genital siğillerin gözle görülmesi tanı için yeterli olabilir.

HPV’nin Kadın ve Erkeklerde Etkileri

• Kadınlarda: Rahim ağzı kanseri başta olmak üzere vajina, vulva ve anal kanser riskini artırır.

• Erkeklerde: Penis, anal bölge ve boğaz kanseri riskini yükseltir. Ayrıca genital siğiller erkeklerde daha sık gözlemlenir.

HPV’den Korunma Yolları

HPV’den korunmak için uygulanabilecek yöntemler şunlardır:

• HPV Aşısı: En etkili korunma yöntemidir. Hem kadınlara hem erkeklere uygulanabilir. 9 tip HPV’ye karşı koruyucu olan aşılar mevcuttur.

• Prezervatif Kullanımı: Tam koruma sağlamasa da bulaşma riskini ciddi oranda azaltır.

• Düzenli Kontroller: Kadınların düzenli smear testi yaptırması, kanser öncüsü lezyonların erken dönemde tedavi edilmesini sağlar.

• Tek Eşlilik ve Güvenli Cinsel İlişki: HPV riskini azaltan önemli faktörlerdir.

HPV Kesin Tedavisi Var mı?

HPV’nin kendisine yönelik kesin bir tedavi yoktur. Ancak bağışıklık sistemi çoğu HPV enfeksiyonunu 1–2 yıl içinde kendiliğinden temizler. Tedavi daha çok ortaya çıkan belirtilere yöneliktir:

• Genital siğiller; kriyoterapi (dondurma), lazer veya cerrahi yöntemlerle alınabilir.

• Rahim ağzında tespit edilen hücresel değişiklikler; LEEP, konizasyon gibi cerrahi işlemlerle temizlenebilir.

• Kanser gelişmişse onkolojik tedaviler uygulanır.

---

Sonuç

HPV nedir? HPV çoğu zaman sessiz seyreden ama ciddi sağlık riskleri taşıyan yaygın bir virüstür. Korunmanın en etkili yolu aşılanmak, güvenli cinsel ilişkiyi tercih etmek ve düzenli sağlık kontrollerini ihmal etmemektir. Erken tanı sayesinde HPV’ye bağlı kanserlerin büyük kısmı önlenebilir.

---

Sık Sorulan Sorular (SSS)

HPV tamamen iyileşir mi?

HPV’nin kesin bir tedavisi yoktur. Ancak bağışıklık sistemi çoğu zaman virüsü 1–2 yıl içinde kendiliğinden temizler. Bazı tipler kalıcı olabilir, bu nedenle düzenli takip önemlidir.

HPV aşısı kimlere yapılmalı?

HPV aşısı hem kadınlara hem erkeklere uygulanabilir. Özellikle 9–26 yaş arası gençlerde koruyuculuğu yüksektir. Daha ileri yaşlarda da koruma sağlar, ancak etkinliği daha düşük olabilir.

Prezervatif HPV’ye karşı tam koruma sağlar mı?

Hayır. Prezervatif kullanmak bulaşma riskini azaltır ama tamamen ortadan kaldırmaz. Çünkü virüs prezervatifin kapatmadığı cilt bölgelerinden de geçiş yapabilir.

HPV kısırlığa yol açar mı?

HPV doğrudan kısırlığa sebep olmaz. Ancak rahim ağzında yarattığı hücresel değişiklikler veya tedavi sırasında uygulanan bazı cerrahi işlemler dolaylı olarak gebelik şansını etkileyebilir.

HPV erkeklerde de tehlikeli mi?

Evet. Erkeklerde genital siğillerin yanı sıra penis, anüs ve boğaz kanseri riskini artırır. Erkeklerin de hem aşı hem düzenli kontrol açısından dikkatli olması gerekir.

HPV bulaştığını nasıl anlarım?

HPV çoğu zaman belirti vermez. Kadınlarda düzenli Pap smear ve HPV DNA testi ile, erkeklerde ise muayene ile anlaşılabilir. Siğil oluşumu enfeksiyonun en belirgin işaretidir.